Naturbasert turisme

10-13 september tilbragte B3 Friluftslivsklassen på Solund. Solund er eit flott mål for folk som vil oppleve kystkultur og opplevingar knytt til det. Bakgrunnen for denne turen var fokus på gammal båttradisjon og meir moderne kajakkpadling. Naturbasert turisme er eit læringsmoment vi skal gjennom dette semesteret, noko vi hadde undervisning i om kveldane.  Men kva meinast eigentleg med begrepet naturbasert turisme?

At folk er meir på reis idag enn før er kjendt. Som resultat av dette er det utvikla nye turismeaktiviteter (Mehmetoglu, M., Abelsen, B., 2004). Masseturisme fungerar som eit kommersielt konsern, har ofte ein stor einheit, har ein omfattande organisasjon og krev store investeringar. Alernativ turisme har ein meir heimleg industri, er ofte ei sekundær inntektskilde til ei hushaldning, er ofte familiebedrifter og krev mindre investeringar. I tillegg er det her ulike prinsipp basert på ein bærekraftig utvikling(Mehmetoglu, 2007). Naturbasert turisme tilhøyrer den siste kategorien.

I naturbasert turisme er det naturen som spelar den viktigaste rolla i reiseopplevinga. Men om naturen er primærgrunnen eller kun er ein komonent på valt turmål varierar ( Mehmetoglo, Abelsen, 2004).

 Mehmetoglu og Abelsen (2004) skriv at Valentine (2002) foreslår ein tredeling av aktivitet og oppleving innan naturbasrt turisme:

1. Opplevingar som er avhengige av naturen: her reiser turistane til ein destinasjon grunna naturen. Det kan vere økoturistar som reiser for å studere lanskap, plante-og dyreliv; eventyrsøkande på ski og fjelltur eller kulturinteresserte som søker kulturelle opplevingar i naturen (Mehmetoglu, 2007)
2. Opplevingar som er utvida av naturen: Her er ikkje naturen hovedgrunnen til at folk vel å reise til destinasjonen, men der naturen er med på å gi ein ekstra dimensjon (Mehmetoglu, Abelsen, 2004). Dette kan til dømes vere camping, klatring eller fallskjermhopping.
3.Opplevingar der naturen spelar ei tertiær rolle: Dette kan vere sol-og badeferiar. Sjølv om dette ikkje i utgangspunket blir sett på som naturbasert turisme, er denne ferietypen faktisk avhengig av naturen.

 

 

Natubasert turisme er eit svært vidt begrep, og her finst mange inndelingar og definisjonar på kva det innebærer. Ved å sjå på kor stor grad opplevingane er avhengige av naturen prøver ein å definere naturbasert turisme.Ein kan også sei at naturbasert turisme tilhøyrer masseturismen, der stadig fleire tradisjonelle turistar ønsker innslag av naturbaserte aktivitetar i ferien sin (Mehmetoglu, Abelsen, 2004). Dersom naturen er ein del av reisa er den ein form for naturbasert turisme.

Kilder:

Mehmetoglu, Memet (2007). Naturbasert turisme. Fagbokforlaget. Bergen.

Mehmetoglu, Memet., Abelsen, Birgir (2004). Markedsinformasjon om naturbaserte turister.
Landsdelsutvalget for Nord-Norge og Nord-Trøndelag, Norut NIBR Finnmark.

 

 

Klatring: Borebolta klipper vs naturleg sikra klipper.

 
Då var eit nytt semster starta, og B3 friluftsliv er igong med faget klatring og naturbasert turisme. Veke 35 var vi på klatrefeltet Kvam i Sogndal og hadde klatreundervisning. Her fekk vi kjennskap til ulike klatreformar vi kan bruke for å komme oss opp tilrettelagte klippeveggar på. Vi fekk prøve leding ute på klippefelt med borebolta ruter og på naturleg sikra ruter. La oss sjå på kva som skil dei to ulike klatreformane.
 
 
Ei borebolta rute ute har mykje til felles med ein klatrevegg inne. Her treng ein ikkje leite etter naturlege sikringslinjer i fjellet, det er nemleg fastmontert boreboltar i fjellet, ekspansjons -eller limbolter (Tronstad, 2005). Borebolting blir og kalla "sportsklatring" grunna friheita til uhemma bevegelsar og eit stort sett bekymringslaust sikringsarbeid (Tronstad, 2005). Det ein treng med seg av utsyr opp veggen er kortslynger som klippast inn på borebolten i eine enden, og tauet i andre.
 
 
 

Klatring på naturleg sikra fjell var den første klatreformen som oppsto. Her må en klatre langs naturlege sikringslinjer i fjellet (Grimeland, 2004), og det er fjellet som stiller betingelsane (Tronstad, 2005). Dersom det er riss, sprekker, utspring eller likande i fjellet som kan brukast til å setje sikringsmiddel i finst det klatremoglegheitar. Utstyr vi treng med oss opp veggen, i tillegg til kortslynger, er ulike sikringsmiddel for å kunne setje mellomforankringar. Her blir slynger, kiler og kamkiler mest brukt idag.

 

Skillet mellom desse to klatreformane er stort. Med borebolta ruter treng ein kun kobla karabiner og tau innpå, og så er ein trygg. Ved naturleg sikra klatring skal ein setje sikringsmiddela sjølv, og må avgjere kor sikkert kvart sikringsmiddel er (Tronstad, 2005). Dette tek ofte tid og krefter, spesielt for "uerfarne". Klatring på naturleg sikra klipper krev ekstra god psyke, gode vurderingar og ferdigheitar, og eit endå større fokus på sikkerheit. Men dersom du blir god på dette utvider det klatremoglegheitane dine enormt, og du kan nesten klatre kor som helst. Dei fleste som startar klatrekarrierane sine idag byrjar på borebolta ruter. Mange ønskjer å få gode klatreferdigheitar før ein byrjar med naturleg sikring, logisk nok.

Kilder:

Grimeland, Geir (2004). En historie om klatring i Norge 1900-2000. Fagbokforlaget, Bergen.
Tronstad, Stein (2005). Innføring i klatring. Akilles, Oslo.