Tale på tur :): oktober 2011

Å reise på ein tur med ukjendte folk kan vere veldig spennande. Skuldrene blir litt høgare, og nervene får kjørt seg. 12-14 oktober tok to B3 friluftsliv studentar med seg ei gruppe på 7 elevar ut på tur. Dei fleste hadde ikkje kjendskap til dei andre i gruppa, så her var det store moglegheitar for å skaffe seg nye vener. Men korleis kan ein på best mogleg måte lause opp ei spent stemning i ei gruppe med nervøse menneske? Å bryte den første barrieren kan vere ei utfordring. Ein god ide kan då vere å setje igong ein leik. Men kva er det som gjer leiken til eit godt alternativ som isbrytar?

Lat oss byrje byrje med eit eksempel på leik, "pinneleiken". Her dannar alle deltakarene ein sirkel med ei armlengdes avstand. Ved hjelp av ein pinne (20-40 cm lang) som er spiss i eine enden, skal deltakarane forflytte seg i etterkvart vanskelege posisjonar. Pers 1 byrjar, og sender pinnen, med spissen ned, mot bakken og sidemannens føtter. Dersom pinnen blir ståande i bakken, og den andre enden treff sidemannens fot dersom pinnen blir lagt parallelt med bakken frå ståpunktet, må vedkommande flytte foten til punktet der pinnen sto. Slik fortsett det rund i sirkelen, gang på gang. Ved berøring med hendene i bakken, eller ved fall er deltaker ute. Vinnaren er den som står igjen til slutt. Denne leiken blei brukt på turen til B3 studentane. Latteren runga høgt, og ein merka korleis samhaldet bygde seg opp. Alle blei inkludert, og fekk kjensla av å vere ein del av eit morosamt fellesskap. Leik blir av mange pedagogar beskrevet som ein utmerka metode for å tileigne seg læring. Som oftast er dette i samanheng med faglære, men vi kan og bruke leik som ein metode for å skaffe oss sosiale kontaktar.

Brattenborg og Engebretsen (2007) nemnar ulike grunnar til at leiken kan ha beydning for læring. Nokre av desse grunnane er og viktige i "å lære å kjenne" fasen. Her kan leiken blant anna skape evne til problemløysing, gi språkstimulering, kreativitet og fantasi, sjølvtillitt og sjølvbilete. I tillegg er den og ei viktig brikke i sosialiseringsprosessen.

Den anspente stemninga, usikkerheita og nervøsiteten som finnst i ei gruppe med mange ukjende menneske er stor. Dette kan skape problem for mange. Dei blir ordfattige, handlingslamma og føler seg ille til mote. Ein leik kan klare å bryte isen, og få stemninga på eit meir behageleg og naturleg nivå. Når leiken er komen igong, vil deltakarane bli meir og meir engasjert. Etterkvart som leiken tek form, vil alle gløyme nervøsitet og alvorlegheita, og heller gi seg hen til leiken. Det store usikkerheits-problemet er løyst, no byrjar alle å bli varme i trøya.

Ein leik består som oftast av bestemte reglar. Her kan deltakarane vere enige og uenige. Men det viktigaste er at det skapar samtalar, debattar og diskusjonar. Både før leiken startar, men og undervegs, vil dei fleste ha ulike meiningar om gjennomføringa. No er det skapt eit samtaleemne som alle kan delta i. Personlege erfaringar visar til det samme. Her kjem ein ofte i snakk med personar ein elles ikkje ville hatt så mykje å snakke med om. Alle blir engasjerte, og deltek aktivt.

Ein leik har mange moment. Som i "pinneleik" eksempelet, er det ikkje berre reglar det dreiar seg om. Her må ein vere kreativ og fantasifull for å klare å få ut dei andre deltakarane. Kreativitet og fantasi er ofte grunnsteinen i mykje latter og moro. Morosmane situasjonar oppstår etterkvart som ulike ting skjer. Hendingar byggjer gjerne på tidlegare hendingar. Slik får ein eit fellesskap, ved å komme på ting ilag med dei andre i gruppa.

Sjølvtillitt er ikkje det vi har mest av når vi møter ei gruppe med ukjende menneske. Men det er ei veldig viktig brikke hos alle for å føle seg komfortabel, og for å klare å ta dei første stega i det ukjendte terrenget. Berre det å meistre ein leik kan starte å gi oss litt sjølvtillitt. Her er det ikkje kvart enkelt individ på bar bakke som blir i fokus. I leikein er det individa som ein del av eit fellesskap som blir fokuset. I dette fellesskapet vil skuldrene bli senka. Slik får vi gradvis tilbake sjølvtillitten vår.

"I leken får problemer vinger". Dette ordtaket til Erik Lerdahl (2011) er svært forklarande på kvifor leik er ein isbrytar. Alle i ei ukjendt gruppe blir ofte litt tilbakehaldane, og føler på den spente stemninga. Dei tenker konsekvenser av sine eigne handlingar, og korleis dei framstår for resten av gruppa. Leiken manglar alle denne konsekvenstrenkinga, og inneheld ikkje den skumle alvorlegheita. Her kan ein finne fram det uredde og naturlege barnet i seg sjølv, og la lyst og glede ta over styringa. Å føle at ting er naturleg og ikke påtvunge er viktig. Gjennom leik kan ein få opplevingar ein elles ikkje ville fått, og sosialiseringsprosessen vil føles komfortabel og naturleg.

Turens meny

Dag 1: Taco. (Varma lefser og kjøttdeig i aluminiumsfolie på bål)

Dag 2: Ørret, potet og grønnsaker i aluminiumsfolie på bål.